Tìm hiểu về The Graph Protocol GRT

The Graph Protocol — dự án đình đám được nhiều sự chú ý trong ngành đã kết thúc vòng bán công khai cuối tháng 10 vừa qua với 12 triệu đô gọi vốn thành công. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn để đầu tư vào dự án này, bài viết này sẽ có ích cho bạn.

0
716

The Graph Protocol (GRT) là gì? Tìm hiểu về The Graph Protocol (GRT)

The Graph Protocol — dự án đình đám được nhiều sự chú ý trong ngành đã kết thúc vòng bán công khai cuối tháng 10 vừa qua với 12 triệu đô gọi vốn thành công. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn để đầu tư vào dự án này, bài viết này sẽ có ích cho bạn.

The Graph làm gì?
Thường khi bạn cần truy vấn thông tin như ví này có những coin gì, số lượng bao nhiêu, ai gửi khi nào,…? thì hiển nhiên bạn hay đến những nơi như Etherscan.io hay Ethplorer.

Thế nhưng với những câu hỏi phức tạp hơn, chi tiết hơn, cụ thể như với trend NFT tiềm năng sắp tới, bạn cần tìm hiểu danh sách những ví chủ sở hữu 1 thẻ bài NFT nhất định nào đó trong 3 tháng trước để làm nghiên cứu, thì bạn có những lựa chọn nào? Mặc dù nói mọi thứ trên blockchain rất minh bạch, nhưng khả năng để những người dùng cuối như chúng ta hay thậm chí các đơn vị dự án truy xuất được những thông tin trên 1 cách hiệu quả, đầy đủ và toàn vẹn hiện đang rất khó khăn.

The Graph là một giao thức để tổ chức dữ liệu blockchain và giúp nó dễ dàng truy cập. Nó hiện đang hỗ trợ cho nhiều ứng dụng được sử dụng nhiều nhất trong DeFi và hệ sinh thái Web3 rộng lớn hơn hiện nay.

Bất kỳ ai cũng có thể xây dựng và xuất bản các đồ thị con (gọi là subgraph) — bản chất chính là các API mở mà các ứng dụng có thể truy vấn bằng GraphQL. Các đồ thị con giúp các nhà phát triển dễ dàng xây dựng trên các blockchain. Những gì Google làm cho tìm kiếm trên mạng hiện tại, The Graph thực hiện điều cho các blockchain.

Hiện tại & Định hướng

Sự phù hợp thị trường sản phẩm (market fit) của Graph rất đáng chú ý với hơn 3.000 đồ thị con (subgraph) được triển khai, hàng nghìn nhà phát triển và hơn 300 triệu truy vấn được xử lý mỗi ngày cho các ứng dụng như Uniswap, CoinGecko và Synthetix, đối với dữ liệu như giá token khối lượng giao dịch trong quá khứ và tính thanh khoản.

Tuy nhiên, sứ mệnh của The Graph không phải là chạy một dịch vụ được lưu trữ mãi mà là loại bỏ khả năng các API, máy chủ và cơ sở dữ liệu trở thành các điểm kiểm soát và là cũng là điểm yếu duy nhất. Nói cách khác, The Graph luôn hướng đến phi tập trung hóa mạng lưới của mình.

Đây là lý do tại sao The Graph đang xây dựng Mạng The Graph Network để tạo ra một thị trường mở gồm những Người lập chỉ mục (Indexers) và Người giám tuyển (Curators) hoạt động cùng nhau để lập chỉ mục và cung cấp tất cả dữ liệu cho DeFi và Web3 theo 1 cách hiệu quả và phi tập trung.

Mạng lưới này sẽ cho phép các ứng dụng không có máy chủ (serverless)— khiến chúng trở thành thực sự không thể bị ngăn cản vì chúng sẽ không còn dựa vào một máy chủ hoặc cơ sở dữ liệu duy nhất mà thay vào đó là một mạng các node được khuyến khích để duy trì dịch vụ hoạt động. Mạng The Graph Network cũng cho phép những người tham gia tích cực, đa dạng kiếm được thu nhập từ việc cung cấp dịch vụ dữ liệu thay vì trao quyền đó cho các công ty độc quyền dữ liệu.

The Graph đang chuyển đổi nền kinh tế dữ liệu hiện tại sang một nền kinh tế dữ liệu tốt hơn với các ưu đãi tốt hơn, nguồn dữ liệu an toàn hơn, API được quản lý và truy vấn rõ ràng hơn. The Graph Network sẽ ra mắt vào cuối năm nay.

Các vai trò trong mạng lưới The Graph

Có nhiều cách để đóng góp vào Mạng đồ thị và nền kinh tế dữ liệu mở cho cả cá nhân kỹ thuật và phi kỹ thuật.

Người lập chỉ mục — Indexers (Kiếm GRT)

Indexers là các nhà khai thác/vận hành nút trong mạng lưới The Graph Network và họ có stake Graph Tokens (GRT) để cung cấp các dịch vụ lập chỉ mục và xử lý truy vấn. Indexers kiếm được phí truy vấn và phần thưởng Indexers cho các dịch vụ của họ mang lại.

Trình độ kỹ thuật yêu cầu: Nâng cao

Người giám tuyển — Curators (Kiếm GRT)

Người giám tuyển là các nhà phát triển đồ thị con (subgraph), người tiêu dùng dữ liệu hoặc thành viên cộng đồng, những người báo hiệu cho các Indexers phía trên về những API nào nên được lập chỉ mục bởi mạng lưới The Graph Network. Người giám tuyển gửi GRT vào một đường cong liên kết (bonding curve) để báo hiệu một subgraph cụ thể và kiếm một phần phí truy vấn cho các subgraph mà họ báo hiệu; điều này khuyến khích các nguồn dữ liệu chất lượng cao nhất.

Người giám tuyển sẽ sắp xếp trên các subgraph và gửi GRT qua ứng dụng phi tập trung (dapp) Graph Explorer. Và bởi vì điều này xảy ra trên một đường cong liên kết (bonding curve), nên là nếu bạn báo hiệu một subgraph càng sớm, thì phần chi phí truy vấn bạn kiếm được trên subgraph đó càng lớn cho một lượng GRT bạn đã gửi vào. Điều này cũng có nghĩa là nếu bạn rút GRT ra khỏi bonding curve thì bạn sẽ nhận được nhiều hơn hoặc ít hơn GRT so với ban đầu.

Trình độ kỹ thuật yêu cầu: Vừa phải

Người ủy quyền— Delegators (Kiếm GRT)

Người ủy quyền là những cá nhân muốn đóng góp vào việc bảo mật mạng nhưng không muốn tự mình chạy Graph Node. Người ủy quyền đóng góp bằng cách ủy quyền GRT cho các Indexers hiện có và họ kiếm được một phần phí truy vấn và phần thưởng lập chỉ mục. Người ủy quyền chọn Indexers dựa trên hiệu suất của họ theo các thông số như tỷ lệ phí truy vấn, ghi nhận về slashing (vi phạm hoạt động) và thời gian hoạt động trong quá khứ cũng như các thông số của người ủy quyền như phần chia sẻ phí và phần thưởng từ Indexers. Người ủy quyền có thểủy quyền và hủy ủy quyền GRT cho Indexers thông qua dApp Graph Explorer.

Mức kỹ thuật yêu cầu: Thấp

Người tiêu dùng — Consumer (Trả GRT)

Người tiêu dùng là người dùng cuối của The Graph họ thực hiện truy vấn subgraph và trả phí truy vấn cho Người lập chỉ mục (Indexers), Người giám tuyển (Curators) và Người ủy quyền (Delegators). Người tiêu dùng cũng có thể là nhà phát triển hoặc dự án tự chi trả phí truy vấn cho các ứng dụng của họ giống như AWS hoặc chi phí dịch vụ đám mây. Tuy nhiên, một số ứng dụng sẽ chuyển phí truy vấn cho người dùng hoặc gộp chi phí vào phí sản phẩm. Người tiêu dùng sẽ trả phí truy vấn thông qua các “cổng” thanh toán hoặc ví sẽ được xây dựng dựa trên các hợp đồng mã nguồn mở trong The Graph Network.

Thông tin về Graph Token (GRT)

The Graph đang làm việc để mang lại cơ sở hạ tầng công cộng phi tập trung đáng tin cậy cho thị trường chính. Để đảm bảo an ninh kinh tế của Mạng The Graph Network và tính toàn vẹn của dữ liệu được truy vấn, người tham gia sử dụng Graph Tokens (GRT). GRT là một token công việc được khóa bởi Người lập chỉ mục (Indexers), Người giám tuyển (Curators) và Người ủy quyền (Delegators) để cung cấp dịch vụ lập chỉ mục và quản lý cho mạng.

Mô hình token công việc

GRT sẽ là một ERC-20 token trên blockchain Ethereum, được sử dụng để phân bổ tài nguyên trong mạng. Người lập chỉ mục, Người giám tuyển và Người ủy quyền đang hoạt động có thể kiếm thu nhập từ mạng tỷ lệ thuận với số lượng công việc họ thực hiện và số GRT của họ. Tổng nguồn cung GRT khi ra mắt mainnet sẽ là 10 tỷ GRT và việc phát hành token mới dưới dạng phần thưởng lập chỉ mục sẽ bắt đầu ở mức 3% hàng năm và tùy thuộc vào quản trị kỹ thuật độc lập trong tương lai. Thông tin thêm về phân phối mã thông báo và quản trị kỹ thuật sẽ được công bố khi đội ngũ dự án tiếp cận việc khởi chạy mạng.

Khuyến khích trong Mạng The Graph Network

GRT được staked trong giao thức phải trải qua một khoảng thời gian “tan băng” (thawing period) và có thể bị cắt (slashed) nếu Người lập chỉ mục thực hiện hành vi độc hại và cung cấp dữ liệu không chính xác cho các ứng dụng hoặc nếu họ lập chỉ mục không chính xác. Người giám tuyển và người ủy quyền không thể bị cắt vì hành vi độc hại, tuy nhiên, sẽ có một khoản thuế thu hồi đối với Người giám tuyển và Người ủy quyền để hạn chế việc đưa ra quyết định kém có thể gây hại cho tính toàn vẹn của mạng.

Cụ thể, Người giám tuyển sẽ kiếm được ít phí truy vấn hơn nếu họ chọn giám tuyển trên một subgraph chất lượng thấp, vì sẽ có ít truy vấn hơn để xử lý hoặc ít người lập chỉ mục hơn để xử lý các truy vấn đó.

Thị trường truy vấn

Những người lập chỉ mục stake GRT hoạt động trong một thị trường truy vấn nơi họ kiếm được phí truy vấn cho các dịch vụ lập chỉ mục và phục vụ các truy vấn tới các subgraph — như phân phát dữ liệu giao dịch Uniswap trên Uniswap.info. Chi phí của những truy vấn này sẽ do Người lập chỉ mục đặt và thay đổi dựa trên chi phí để lập chỉ mục tiểu đồ thị, nhu cầu truy vấn, lượng tín hiệu giám tuyển và tỷ giá thị trường cho các truy vấn blockchain. Vì Người tiêu dùng (tức là các ứng dụng) đang trả tiền cho các truy vấn, chi phí tổng hợp dự kiến ​​sẽ thấp hơn nhiều so với chi phí chạy máy chủ và cơ sở dữ liệu.

Một cổng thanh toán Gateway có thể được sử dụng để cho phép người tiêu dùng kết nối với mạng và hỗ trợ thanh toán. Đội ngũ đằng sau The Graph ban đầu sẽ chạy một tập hợp các cổng cho phép các ứng dụng thay mặt người dùng của họ chi trả chi phí truy vấn. Các cổng này tạo điều kiện kết nối với Mạng The Graph Network. Bất kỳ ai cũng có thể chạy các cổng của riêng họ. Các cổng thanh toán xử lý hậu cần kênh trạng thái (state channel) các phí truy vấn và định tuyến đến những người lập chỉ mục như một chức năng giá cả, hiệu suất và bảo mật được xác định trước bởi ứng dụng trả tiền cho các truy vấn đó.

Phần thưởng lập chỉ mục

Ngoài phí truy vấn, thì như đã nói ở trên, Người lập chỉ mục và Người ủy quyền sẽ kiếm được phần thưởng lập chỉ mục dưới dạng GRT, đó là việc phát hành token mới được phân phối theo tỷ lệ với tín hiệu của Người giám tuyển và cổ phần được phân bổ. Phần thưởng lập chỉ mục sẽ bắt đầu ở mức 3% hàng năm. Chính sách tiền tệ GRT trong tương lai sẽ được thiết lập bởi một cơ quan quản lý kỹ thuật độc lập sẽ được thiết lập khi đội ngũ tiến tới việc khởi động mạng lưới.

— -> Chỗ này mọi người hiểu phần 3% đấy như tỉ lệ lạm phát mỗi năm của the graph từ phần thưởng chỉ mục được quy định trong mạng lưới. Mạng lưới này cần có phần dành sẵn để thưởng cho những vai trò trên để họ vận hành mạng lưới, tương tự như việc mỗi thợ đào bitcoin được thưởng từ mạng lưới cho việc vận hành mạng lưới Bitcoin vậy.

Mạng Đồ thị sẽ có các giai đoạn epochs được đo bằng khối và được sử dụng để tính toán Phần thưởng lập chỉ mục.

Chức năng sản xuất Cobbs-Douglas

Ngoài phí truy vấn và phần thưởng lập chỉ mục, còn có Pool Hoàn trả (Rebate Pool) thưởng cho tất cả những người tham gia mạng dựa trên những đóng góp của họ cho The Graph Network. Pool Hoàn trả được thiết kế để khuyến khích Người lập chỉ mục phân bổ cổ phần theo tỷ lệ thô với số phí truy vấn mà họ kiếm được cho mạng.

Một phần phí truy vấn đóng góp vào Pool Hoàn trả sẽ được phân phối dưới dạng phần thưởng giảm giá bằng cách sử dụng Chức năng sản xuất Cobbs-Douglas, một chức năng của các khoản đóng góp cho pool và phân bổ cổ phần của họ trên một subgraph mà phí truy vấn được tạo ra. Chức năng phần thưởng này có đặc điểm là khi Người lập chỉ mục phân bổ cổ phần tương ứng với tỷ lệ đóng góp phí của họ vào Pool Hoàn trả, họ sẽ nhận lại chính xác 100% phí đã đóng góp của họ dưới dạng một khoản hoàn trả. Đây cũng là cách phân bổ tối ưu.

Giao thức Chìm và Đốt

Một phần phí truy vấn giao thức được đốt , dự kiến ​​sẽ bắt đầu ở mức ~ 1% tổng phí truy vấn giao thức và tùy thuộc vào quản trị kỹ thuật trong tương lai. Thuế rút tiền nói trên mà Người giám tuyển và Người ủy quyền phải chịu khi rút GRT của họ cũng bị đốt, cũng như bất kỳ phần thưởng hoàn lại từ Pool Hoàn trả nói trên mà chưa có người nhận.

Tham số ủy quyền

Mỗi Người lập chỉ mục chỉ định cách Người ủy quyền được thưởng dựa trên hai thông số ủy quyền sau:

Phân chia phần thưởng (Reward cut)— Phần trăm Phần thưởng lập chỉ mục mà Người lập chỉ mục giữ lại.

Phân chia Phí (Fee cut) — Phần trăm phí truy vấn mà Người lập chỉ mục giữ lại.

Người lập chỉ mục chấp nhận cổ phần được ủy quyền theo khả năng ủy quyền, là bội số cổ phần đã đóng góp của chính họ. Tỷ lệ này giữa cổ phần Người lập chỉ mục và Người ủy quyền sẽ được thiết lập thông qua quản trị kỹ thuật.

Tất cả các cơ chế kết hợp này được thiết kế để tạo ra một thị trường mở hiệu quả cho các dịch vụ dữ liệu trên cơ sở hạ tầng hoàn toàn phi tập trung.

The Graph Token (GRT) Tokenomics

Biểu tượng: GRT
Nền tảng: Ethereum (Chuẩn ERC20)
Cung lưu thông ban đầu: ~1,245,666,867 GRT
Tổng cung ban đầu: 10,000,000,000 GRT